هنرنمایی حافظ با اصطلاحات اقتصادی

شعر فارسی از جهت پیوند دادن واژگان معمولی اقتصادی با احساس و عاطفه شاعرانه، در قلم حافظ به اوج رسیده است. حافظ برای نشان دادن وضع معیشتی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی زمان خود از اصطلاحات اقتصادی با هنرمندی خاص بهر جسته است. بخشی از اندیشه‌های عرفانی و فلسفی و جهان بینی و تصویر زندگی مطلوب وی، در قالب همین اصطلاحات منعکس شده است. اصطلاحات اقتصادی در دیوان حافظ از لحاظ مفهوم به چند دسته تقسیم می‌شود و کاربرد آنها در مفاهیم مجازی بر بار معنایی آنها می‌افزاید. از نظر ساختار نیز خلق انواع ترکیب‌ها و کاربرد صنایع ادبی و فنون بلاغی، موجب غنای اصطلاحات اقتصادی می شود. بدین ترتیب فضای اقتصادی و در کنار آن بازار پر رونق با کالاهای گوناگون پدید می‌آید که عاطفه و احساس شاعرانه و جان و روح عارفانه، آن را زنده و پویا می‌کند. این مقاله هنر حافظ را در این شیوه نشان می‌دهد، اوضاع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی و دیدگاه شاعر را درباره‌ی آنها در آیینه اصطلاحات اقتصادی می‌نمایاند و شگردهای او را در طراحی فضای اقتصادی شاعرانه و بازار شوق عارفانه بررسی می‌کند.